Hoe ga je om met rouw en verlies? Het zwarte gat dat je ervaart. Ligt je focus vooral daar of ook om de ruimte eromheen waar mogelijke oplossingen zijn.
Rouw, gemis en weer verder leven. Dat is nog niet makkelijk. In het begin ervaar je veel meer verdriet en gemis. Daar gaat automatisch je aandacht meer naar toe. Dat beschrijf ik ook in mijn rouwCHAOS-model.
Maar je kunt je focus ook bewust verleggen. Dat is zinvol, want jouw focus heeft hier invloed op. Ligt jouw focus veel meer op verlies en rouw dan op het verder leven? Focus jij je vaker op de problemen of ben je ook actief aan het zoeken naar oplossingen.
Jouw probleem: de rode stip
We beginnen met het algemene voorbeeld van de rode stip.
Kijk eens naar de afbeelding met de rode stip. Wat zie je? Wat zie je nog meer behalve de rode stip? Niets? Zie je alleen de rode stip of zie je ook de lege ruimte erom heen? Waar is hier vooral jouw focus en aandacht opgericht? De rode stip of ook de ruimte erom heen.
Stel: je hebt een probleem. De rode stip staat symbool voor jouw probleem. En je legt er continu volledig de focus op.
Hoe vaak merk je dat je dan vastloopt? Dat je in cirkeltjes blijft draaien. Dat je niet vooruit komt. Waar je steeds weer tegenaan blijft lopen. Je ziet geen uitweg of oplossing.
Je blijft maar nadenken over dat probleem. Hoe dat probleem is ontstaan. Hoe oneerlijk of onrechtvaardig dat is. En dat jou dat allemaal maar overkomt.
"Als je doet, wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.
De ruimte om de rode stip
Kijk nog eens goed naar de afbeelding van de rode stip. Zie je de ruimte erom heen? Of blijf je gefocust op de rode stip?
Soms kan het nodig zijn dat je juist jouw focus van de rode stip moet weghalen en naar de ruimte eromheen gaat kijken om tot een oplossing te komen. Om de oplossing überhaupt te kunnen vinden. Om wellicht op een andere manier te gaan kijken om tot een andere oplossing te komen.
Aandacht geeft groeit
Alles wat je aandacht geeft groeit. Waar jij steeds maar weer de aandacht op blijft leggen, zal in gedachten steeds groter en groter worden. Totdat het je helemaal overweldigt of opslokt. Dit geldt zowel in positieve als in negatieve zin. Dat geldt dus ook voor de rode stip.
Rouw: de zwarte stip
Misschien denk je nu: ja, makkelijk praten. Mijn rouw en verlies is een grote zwarte stip of zwart gat en ik weet niet hoe ik hier mee moet omgaan. Verlies en rouw is iets dat je overkomt. Daar kan je helemaal niets aan doen.
Inderdaad: verlies, zoals het overlijden van een dierbaar persoon, is iets dat je overkomt. Daar kies je niet zelf voor.
En toch durf ik te zeggen: Is het zo dat je helemaal niets aan je situatie kan doen? Is dat echt helemaal zo? Ik zeg niet dat het makkelijk is. Uit eigen ervaring weet ik dat het moeilijk is om steeds weer ergens de positiviteit en energie vandaan te halen. Zeker in het begin of later als de intense realiteit van de onomkeerbaarheid van jouw situatie pas echt tot je doordringt. Als het weer eens flink tegenzit of als deze dag gewoon niet jouw dag is.
Stel nu eens dat je denkt: Mijn verlies is mij overkomen. Dat was beslist geen vrije keus. Maar hoe ik er verder mee omga is wel een keuze. Bijvoorbeeld: door bewust te worden naar waar je je aandacht op vestigt gedurende de dag.
Duale Proces Model
Er zijn veel verschillende rouwtheorien. Een daarvan heet het Duale Proces Model (DPM). (Hierover volgt nog een aparte blog.) In het kort komt het DPM op het volgende neer. Bij verlies en rouw is het een heen en weer bewegen tussen stilstaan bij verlies en stilstaan bij herstel en de draad oppakken van je leven. Het is een soort pendel dat heen en weer blijft gaan.
Dit is een natuurlijke beweging. Als de pendel bij een kant blijft hangen dan gaat er ergens iets niet goed. Als de pendel alleen maar blijft hangen bij het verlies, is dat behalve heel vermoeiend, ook niet goed voor je herstel. Blijf je alleen maar in de zwarte stip.
Als de pendel alleen maar blijft hangen aan de herstel- en doorgaan-kant, dan ontneem je jezelf de ruimte om te verwerken wat er allemaal is gebeurd. Zowel emotioneel als ook in je dagelijks leven. Dan ontken je de impact van het verlies en de situatie en wat dit met jou doet. Wat dit voor jouw leven betekent. Dat mag ook aandacht en erkenning.
Bij een gezonde pendelbeweging zal je merken dat je als vanzelf meer en meer in balans komt.
Rouw blijft. Rouwen is ook leven. Rouwen en verdergaan met je leven horen bij elkaar. Het is zaak dat je niet alleen gefocust blijft op de zwarte stip. Maar dat je ook het mooie, wat het leven nog steeds te bieden heeft, ook weer kan gaan zien, gaat waarderen en er ook weer van kan genieten. Oftewel: de ruimte om de zwarte stip.
Omgaan met de zwarte stip
Ik weet nog goed hoe ik eens tijdens het wandelen opeens het besef had dat ik met een enorm zwart gat naast me liep. En dat zwarte gat zou nooit opgevuld worden. Ik kon het wel proberen af te dekken met pleisters, maar dat is slechts uiterlijke schijn. Ik moest een manier vinden om met dat zwarte gat om te gaan. Om deze te integreren in mijn leven. Om mijn leven, met of ondanks dat zwarte gat, de moeite waard zien te maken. Dus de ruimte om dat zwarte gat op een zo fijn mogelijke manier op te vullen.
Oftewel: ik moest mijn focus ook verleggen naar de ruimte om de zwarte stip.
En hier ligt de uitdaging voor jou. Waar leg leg jij vooral je focus op? De zwarte stip of ook om de ruimte erom heen?
De zwarte stip en zeer zeker de ruimte eromheen, maar de zwarte stip blijft altijd present!
Pingback: Hoe help je iemand die rouwt? - Mooie Wijze Vrouwen
Wat een mooi artikel.