Waarom ‘rouw’-vaardigheden leren? Tegenslag, dood en verlies zijn onvermijdelijke onderdelen van het leven. Toch hebben we nooit geleerd hoe we op een ondersteunende manier hiermee om kunnen gaan. Bij verlies richt men zich vooral op hoe en de tijd die mensen nodig hebben om te leren met hun verdriet om te gaan.
Niet alleen verdriet
Verlies leidt niet alleen tot pijn, gemis en verdriet, maar het zet ook je dagelijkse routine volledig op zijn kop. Er zijn specifieke vaardigheden die je dan helpen om weer stabiliteit te vinden in je leven. Je kan daarbij onder andere aan de volgende vaardigheden denken.
Goede zelfzorg
Als je iemand verliest dan kom je acuut in een stress-situatie terecht. Daarover lees je meer in het blog over het Verlieskunde-model van Herman de Monnink. Daar komt nog bij dat acute en chronische stress allerlei chemische processen in je lichaam beïnvloeden en daarmee ook de werking van onder andere je hersenen. Zo nemen je concentratie en cognitieve vaardigheden af. Dit wordt op de site van bewegenvoorjebrein duidelijk uitgelegd.
Het is dan een uitdaging om vaardigheden toe te passen, zoals het omgaan met stress en emoties. Maar ook het volhouden van een gezonde leefstijl, zoals een regelmaat in bewegen, gezond eten en slapen.
Plannen en Organiseren
Het plannen en organiseren van alle (gezins)activiteiten zijn een enorme uitdaging, zeker als je hersenen even niet werken zoals je gewend bent. Toch is het belangrijk om te weten hoe je alle ballen van bijvoorbeeld kinderen, familie, huis en tuin, werk en administratie in de lucht krijgt en houdt zonder jezelf te overbelasten. En dan kan het soms nodig zijn om anderen om hulp te vragen.
Assertiviteit
Mensen om je heen hebben vaak goedbedoelde adviezen en meningen over hoe je met je verdriet moet omgaan. Hoe je je dagelijks leven weer op de rit krijgt. Wat je wel en niet moet doen. Gevraagd en ongevraagd bieden ze hulp en eigen ervaringsverhalen aan, waar je misschien helemaal niet op zit te wachten. Assertiviteit helpt dan om deze goedbedoelde raad op een respectvolle manier af te wimpelen. Alleen durf je dat op dat moment te doen? Want je wilt niet ondankbaar overkomen.
Zelfvertrouwen
Het rouwproces is nieuw voor je. Je wilt het graag goed doen. Maar hoe doe je dat dan? Moet je juist zus of beter zo? Wat wel of niet? Twijfels over je eigen kunnen of je aanpak komen dan vaak voor. Het is helpend als je voldoende zelfvertrouwen in je eigen vermogen hebt om deze moeilijke periode door te komen.
Effectieve Communicatie
Je hebt te maken met veel mensen en instanties. Communiceren is de olie in de machine. Denk maar aan contact met de bank, notaris, school of je werkgever. Weet je hoe je helder en duidelijk met je werkgever kan communiceren, zodat je tot goede afspraken kan komen over verlof, werktijden en taken? Wat je met school kan afspreken als het even niet goed gaat met je kind? Hoe je de blokkade van de bankrekening kan opheffen?
Niet alleen aandacht voor verdriet
Hoewel deze en nog vele andere vaardigheden het verdriet en het gemis niet wegnemen, zijn ze wel ondersteunend gedurende je rouwproces. Ik denk dat het dan ook de hoogste tijd is om hier meer aandacht aan te besteden bij het verwerken van de impact van verlies. Het algemene beeld dat rouw enkel verdriet is dient aangepast te worden. Rouwondersteuning kan niet beperkt blijven tot enkel het leren omgaan met pijn, gemis en verdriet.
‘rouw-’ oftewel universele vaardigheden leren
De genoemde en andere vaardigheden zijn niet alleen waardevol bij verliessituaties, maar zeker ook zinvol en nuttig in ons dagelijks leven. Niet alleen bij de kleine tegenslagen, maar juist ook bij de grote in het leven. Ze maken je mentaal sterker, veerkrachtiger en weerbaarder als het leven je flink onderuit haalt en je weer overeind wilt krabbelen.
Het is tijd om ‘rouw’-vaardigheden te integreren in school-, andere opleidingen en het werkende leven.
