Rouw, gemis, het zwarte gat en weer verder leven
Hoe ga je om met rouw en verlies? Het zwarte gat dat je ervaart na een verlies kan overweldigend zijn. Ligt je focus vooral op dit gevoel van leegte, of probeer je ook de ruimte eromheen te zien waar mogelijke oplossingen zich bevinden?
Rouw, gemis, en weer verder leven is een complex proces en zeker nog niet makkelijk. De eerste periode van het rouwproces is vaak overleven. Voorkomen dat je kopje onder gaat. In deze fase ervaar je vaak intens verdriet en gemis. Dit is iets dat ik uitgebreid beschrijf in mijn rouwCHAOS-model.
Desondanks is het wel mogelijk om je focus bewust te verleggen. Dat is zinvol, want jouw focus heeft hier invloed op. Vraag jezelf eens af: ligt jouw focus veel meer op verlies en rouw dan op het verder leven? Focus jij je vaker op de problemen of ben je ook actief aan het zoeken naar oplossingen.
Jouw probleem, de rode stip
We beginnen met het algemene voorbeeld van de rode stip.
Kijk eens naar de afbeelding met de rode stip. Wat zie je? Wat zie je nog meer behalve de rode stip? Niets? Zie je alleen de rode stip of zie je ook de ruimte erom heen? Waar is hier vooral jouw focus en aandacht opgericht? De rode stip of ook de ruimte erom heen?
Stel: je hebt een probleem. De rode stip staat symbool voor jouw probleem. En je legt er continu volledig de focus op.
Hoe vaak merk je dat je dan vastloopt? Dat je in cirkeltjes blijft draaien. Dat je niet vooruit komt. Waar je steeds weer tegenaan blijft lopen. Je ziet geen uitweg of oplossing.
Je blijft maar nadenken over dat probleem. Hoe dat probleem is ontstaan. Hoe oneerlijk of onrechtvaardig dat is. En dat jou dat allemaal maar overkomt.
"Als je doet, wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.
De kracht van focus verschuiven
Albert Einstein zei ooit: “Als je doet, wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg.” Dit benadrukt het belang van het verschuiven van je focus van de problemen (de rode stip) naar de mogelijkheden en oplossingen in de ruimte eromheen.
Soms kan het nodig zijn dat je juist jouw focus van de rode stip moet weghalen en naar de ruimte eromheen gaat kijken om tot een oplossing te komen. Om de oplossing überhaupt te kunnen vinden. Om wellicht op een andere manier te gaan kijken om tot een andere oplossing te komen.
Vaak zijn er meer opties, mogelijkheden en oplossingen mogelijk dan je nu denkt. Vraag daar hulp bij.
Wat je aandacht geeft groeit
Het principe dat alles wat je aandacht geeft, groeit, is ook van bijzondere betekenis gedurende je rouwproces.
Wanneer je je aandacht alleen maar blijven richten op je verlies en verdriet, wordt het gevoel van verlies alleen maar overweldigender. Maar door je aandacht ook te richten op herstel, groei en de schoonheid die nog steeds in het leven aanwezig is, kan je een balans vinden die je toestaat om én te rouwen én vooruitgang te boeken in je leven. Zie ook mijn blog over SASHA.
Alles wat je aandacht geeft groeit dus. Waar jij steeds maar weer de aandacht op blijft leggen, zal in gedachten steeds groter en groter worden. Totdat het je helemaal overweldigt of opslokt. Dit geldt zowel in positieve als in negatieve zin. Dat geldt dus ook voor de rode stip.
Duale Proces Model is balanceren tussen verlies en herstel
Er zijn veel verschillende rouwtheorien. Een daarvan heet het Duale Proces Model (DPM). Deze biedt een waardevol uitleg op het ervaren van rouw. In het kort komt het DPM op het volgende neer. Bij verlies en rouw is het een heen en weer bewegen tussen stilstaan bij verlies en stilstaan bij herstel en de draad oppakken van je leven. Het is een soort pendel dat heen en weer blijft gaan.
Dit is een natuurlijke beweging. Als de pendel bij een kant blijft hangen dan gaat er ergens iets niet goed. Als de pendel alleen maar blijft hangen bij het verlies, is dat behalve heel vermoeiend, ook niet goed voor je herstel. Blijf je alleen maar in de zwarte stip.
Als de pendel alleen maar blijft hangen aan de herstel- en doorgaan-kant, dan ontneem je jezelf de ruimte om te verwerken wat er allemaal is gebeurd. Zowel emotioneel als ook in je dagelijks leven. Dan ontken je de impact van het verlies en de situatie en wat dit met jou doet. Wat dit voor jouw leven betekent. Dat mag ook aandacht en erkenning.
Bij een gezonde pendelbeweging zal je merken dat je als vanzelf meer en meer in balans komt.
Rouw blijft. Rouwen is ook leven. Rouwen en verdergaan met je leven horen bij elkaar. Het is zaak dat je niet alleen gefocust blijft op de zwarte stip. Maar dat je ook het mooie, wat het leven nog steeds te bieden heeft, ook weer kan gaan zien, gaat waarderen en er ook weer van kan genieten. Oftewel: de ruimte om de zwarte stip.
Rouw: de zwarte stip
Rouw wordt vaak ervaren als een zwarte stip of een zwart gat. Het is dan ook een uitdaging om naast deze zwarte stip je leven de moeite waard waard te blijven vinden. Dat je niet alleen gefocust blijft op de zwarte stip, maar ook de waarde en schoonheid in het leven om deze stip blijft zien en waarderen.
Rouw blijft
Misschien denk je nu: ja, makkelijk praten. Mijn rouw en verlies is zo groot en ik zit in dat zwarte gat en ik weet niet hoe ik hier mee moet omgaan. Verlies en rouw is iets dat je overkomt en daar kan je helemaal niets aan doen.
Inderdaad: verlies, zoals het overlijden van een dierbaar persoon, is iets dat je overkomt. Daar kies je niet zelf voor.
En toch durf ik te zeggen: Is het zo dat je echt helemaal niets aan je situatie kan doen? Ik zeg niet dat het makkelijk is. Uit eigen ervaring weet ik dat het heel moeilijk kan zijn om steeds weer ergens de positiviteit en energie vandaan te halen. Zeker in het begin of later als de intense realiteit van de onomkeerbaarheid van jouw situatie weer eens echt tot je doordringt. Als het je weer eens flink tegenzit of als deze dag gewoon niet jouw dag is. Als je een trigger tegenkomt die je weer confronteert met je verlies, gemis en pijn.
Stel nu eens dat je denkt: Mijn verlies is mij overkomen. Dat was beslist geen vrije keus. Maar hoe ik er verder mee omga is wel een keuze. Bijvoorbeeld: door bewust te worden naar waar je je aandacht op vestigt gedurende de dag.
Omgaan met de zwarte stip
Ik weet nog goed hoe ik eens tijdens het wandelen opeens het besef had dat ik met een enorm zwart gat naast me liep. En dat zwarte gat zou nooit opgevuld worden. Ik kon het wel proberen af te dekken met pleisters, maar dat is slechts uiterlijke schijn. Ik moest een manier vinden om met dat zwarte gat om te gaan. Om deze te integreren in mijn leven. Om mijn leven, met of ondanks dat zwarte gat, de moeite waard zien te maken. Dus de ruimte om dat zwarte gat op een zo fijn mogelijke manier op te vullen.
Oftewel: ik moest mijn focus ook verleggen naar de ruimte om de zwarte stip.
En hier ligt de uitdaging voor jou. Waar leg leg jij vooral je focus op? De zwarte stip of ook om de ruimte erom heen?
De zwarte stip en zeer zeker de ruimte eromheen, maar de zwarte stip blijft altijd present!
Pingback: Hoe help je iemand die rouwt? - Mooie Wijze Vrouwen
Wat een mooi artikel.