Hoe jij oordeelt is een uiting van je zelfbeeld

Hoe ga jij met andere mensen om? Kan jij ze accepteren zoals ze zijn? Of heb je snel je mening klaar? Hoe kijk jij naar of oordeel jij over anderen? Het zal je misschien verbazen, maar de manier hoe jij naar anderen kijkt is ook een uitingsvorm van jouw gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Hoe? Lees gauw verder.

Omgeving

Weten wie je bent, waar je goed in bent, wat je nog wilt ontwikkelen is onderdeel van jouw gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Een belangrijke factor dat hierop invloed heeft is jouw omgeving. En dan niet alleen hoe jouw omgeving op jou reageert maar ook hoe jij naar je omgeving kijkt en deze interpreteert.

Het is namelijk een feit dat hoe jij je voelt voor een groot deel wordt beïnvloed door hoe jij een situatie interpreteert en erover oordeelt. Simpel voorbeeld: Jouw manager maakt via de mail een afspraak. Hoe interpreteer jij die? “Wat heb ik verkeerd gedaan?” “Mooi, dan kan ik nu eindelijk mijn idee voorleggen.” “Ik krijg vast een compliment voor mijn aandeel in het project.” “Ik ga eens vragen wat zij wil bespreken.” De ene interpretatie zal jou een beter gevoel geven dan de andere.

Maar ook hoe jij oordeelt over de mensen om je heen, heeft invloed op hoe jij je voelt. Is dat positief, negatief, verwijtend, afkeurend, …? Wat is het effect op jou als je dat doet? Een oude man rijdt langzaam. “Wat goed dat die man nog zelfstandig is, al rijdt hij wel langzaam.” of ” Die oude slak moet zo snel mogelijk van de weg af. Schiet toch eens op.” Voel je het verschil in jou?

 Overtuigingen

Nu komt de crux. Het is vaak zo dat hoe je naar anderen kijkt en ze be-, ver-, oordeelt, dat vaak een indicatie is van welke (onbewuste) overtuigingen jij hebt en dus waarschijnlijk ook op jezelf toepast. Ze zijn soms zo onbewust en/of ingesleten dat je ze niet eens opmerkt. Neem als voorbeeld een collega die een fout maakt in een belangrijk project.

Overtuigingen worden zichtbaar in gedachten, zoals:

• Dat doe je toch niet zo!
• Dat kan je niet maken!
• In die functie past dat niet meer!
• Het ziet er niet uit!
• Hoe stom kun je zijn!

En zo kunnen wij het lijstje nog wel verder aanvullen.

Onderzoek

Het is interessant om deze meningen, oordelen en overtuigingen over een ander te onderzoeken. Belangrijk in dit voorbeeld is: Mag je collega fouten maken?

• Waar komen ze vandaan?
• Zijn ze waar en/of terecht?
• Zijn het jouw eigen normen of waarden of van een ander?

Nog interessanter wordt het als je gaat kijken of en hoe je deze overtuigingen zonder erbij na te denken op jezelf toepast. Mag jij fouten maken?

• Oordeel jij net zo hard of misschien wel harder over jezelf?
• In welke situaties doe je dat?
• En zijn ze dan waar en/of terecht?

De volgende vragen die vervolgens ontstaan zijn: Hoe wil jij verder gaan in relatie tot jezelf en de ander? Wil je vooral blijven be-, ver-, oordelen? En daarmee anderen en jezelf naar beneden halen? Of wil je neutraler of zelfs positiever met je omgeving en jezelf omgaan?

 Oefening

De volgende oefening geeft jou een waardevol inkijkje in jouw onbewuste en jouw overtuigingen.

 Reflecteren

Probeer de komende maand eens wat vaker stil te staan. Reflecteer dan bijvoorbeeld het afgelopen uur of dagdeel. Creëer een reflectiemoment. Even stilstaan is altijd goed.

• Wat gebeurde er?
• Wat dacht of zei je?
• Waar komt het vandaan?
• Wat zit eronder?
• Wiens stem hoor je?
• Ben je het er eigenlijk wel of niet mee eens?

 Doen

Wat je vervolgens kan doen is in situaties een (mini-) time out nemen. Even wachten met antwoorden. Even nadenken voor je reageert.

• Je constateert hardop of in gedachten wat je denkt of zegt. “Wat ik nu denk of zei is eigenlijk een veroordeling.”
• Kan je dat oordeel loslaten en de situatie en/of persoon iets meer als een gegeven aannemen zonder er een oordeel over te vormen?”Het is wat het is.” of “Ja, mijn collega heeft een fout gemaakt, punt.”
• Maak nu een bewuste keuze hoe je wilt reageren in lijn met hoe jij wilt zijn. “Iedereen kan fouten maken, ik ook. Het gaat erom hoe je het oplost en in de toekomst voorkomt.”

 Zachte ogen

Deze tip kreeg ik laatst. Op het moment dat je streng of hard bent voor jezelf of een ander …… laat je ogen dan zacht worden. Het is moeilijk uit te leggen hoe je dat doet. Het is een kwestie van proberen. Het begint met het ontspannen van je oogspieren en een flauwe glimlach in je ogen. Bij mij treedt er direct een ontspanning en mildheid op.

 Rust

Wat mij veel rust en ruimte geeft is om ergens geen mening over te vormen. Op mijn werk was er eens een medewerker die een heel bijzonder verhaal had. Hij ging weer weg en ik zei tegen mijn collega’s: “Wat moeten we hier nu weer van vinden?” Direct daarop antwoordde ik al: “Misschien moeten we hier maar niets van vinden.” En we gingen weer verder aan het werk. Geen mening of oordeel vormen geeft zoveel rust. Vraag jezelf eens af: Is het noodzakelijk om altijd en overal een mening of oordeel over te vormen?

Voordelen van niet-oordelen

In mijn beleving is het een teken van innerlijke kracht als je iets, iemand of jezelf gewoon kan aannemen zoals die is. Geen oordeel hebben. Niet be- of veroordelen. Vaak is het ook niet nodig. Het voegt vaak niets toe. Maar onderzoek wel waar je meningen en oordelen vandaan komen. Het zegt iets over hoe jij naar jezelf kijkt en jezelf mogelijk naar beneden haalt of beperkt.

• Voorbeeld: Je ziet een vrouw lopen die heel dik is opgemaakt. Dat ziet er toch niet uit, toch? Ten eerste weet jij niet waarom de ander dat doet. De volgende vraag is belangrijker: Hoeveel make-up sta jij jezelf toe? Vind je dat zelf of iemand uit je omgeving dat? Wat wil je met die gedachte doen? Voor jou nog steeds geen of heel weinig make-up of denk je: “Ik heb het recht (en een ander ook) om zelf te kiezen hoeveel make-up ik op doe.” Dit is een heel simpel voorbeeld. Hoe reageer je als je collega een fout maakt in haar project? Of als er een oude man in de auto voor jou wel heel langzaam rijdt.

Niet-oordelen heeft voordelen:

• Je hersenen hebben het veel rustiger. Je hebt meer rust en ruimte in je hoofd.
• Je hebt meer tijd om over andere urgente zaken na te denken.
• Misschien wel de belangrijkste: Het zal je relatie met jezelf en anderen verbeteren!