Plotseling van samen naar alleen

We hadden het zo fijn samen, 15 jaar getrouwd en bijna 20 jaar “verkeerd” (zoals wij dat altijd noemden). Druk met plannen maken voor de kortere en langere termijn. Genieten van ons gezin met een zoon van 15 en een zoon van 10. 

Begin zomervakantie 2019. Opeens stond de politie aan de deur: “Je man heeft een hartstilstand gehad.” Achteraf bleek dat hij geen enkele kans had om te overleven, in een seconde was hij weg. En dan moet er opeens van alles geregeld. Ben je aan het overleven. Zie je het niet meer zitten. Hij was zo jong, waarom nou, waar ben je, hoe moet ik nu verder zonder jou? 

Die nacht had ik de eerste tekst voor op de rouwkaart in mijn hoofd. Ook heb ik ’s nachts een bericht op FB geplaatst: een korte mooie tekst met een afbeelding. Het plaatsen van FB-berichten met afbeelding en een beschrijving van mijn gevoel of ervaring heb ik daarna regelmatig weer gedaan. Op belangrijke momenten: zoveel dagen na het overlijden, op onze verkeringsdatum, onze verjaardagen, op de dag dat ik twee tattoos heb laten zetten, met de feestdagen. Ik kreeg en krijg daar fijne reacties op die mij tot steun waren en nog steeds zijn. 

De berichten heb ik voor mijzelf gekopieerd in een document wat ik ga laten afdrukken voor mijzelf in een fotoalbum. Heb het “hartekreten, ik hou-rouw van jou” genoemd. De meeste afbeeldingen die ik gebruik vind ik ergens op gevoel of ik gebruik foto’s van mijzelf of bekenden.

Meteen in het begin ben ik weer boodschappen gaan doen. Iedereen die ik kende heb ik het verteld. Dat maakte het makkelijker als ik de volgende keer weer wat moest halen. De mensen begrepen dat ik soms verdrietig was. En voelden aan of ik behoefte had aan een praatje of juist niet.

Ook heb ik snel weer het zelf koken opgepakt. Verse groenten snijden, recepten maken uit mijn eigen samengestelde receptenboek. Soms was dat lastig: het was mijn mans lievelingsrecept of iets wat hij altijd klaarmaakte voor mij. Eten blijft wel een lastig moment. Nog steeds denken wij dat hij binnenkomt uit zijn werk. We zetten vaak nog een bord teveel op tafel.

Naast het schrijven op FB ben ik ook meteen gaan zoeken naar inspirerende en troostende teksten en afbeeldingen. Ik ben lid geworden van diverse spirituele en persoonlijke ontwikkelingsgroepen op FB. Wat mij aanspreekt lees ik en probeer daaruit te leren.

Er is ontzettend veel steun van familie en vrienden, buren, collega’s en heel veel andere mensen. Mijn vangnet bleek groter dan ik ooit had durven dromen. Zoveel lieve mensen om mij heen! Die willen helpen, luisteren, troosten. Mijn omgeving zit ook nog vol in het rouwproces. Ze begrijpen waar ik tegenaan loop. Omdat hij zo jong was en zonder enig voorteken opeens bij ons weg was.

De huisarts was direct na het overlijden bij ons: “Simone, je bent sterk. Ik heb van dichtbij meegemaakt hoe je door je burn-out kwam. Jij kunt dit ook. Je bent sterk! Het is niet makkelijk, maar hou hoop! En vraag hulp als iets niet lukt”.

Het leek of de beslissingen die ik vanaf de eerste nacht moest nemen zomaar opeens ergens vandaan kwamen. Alsof het diep verstopt was en opeens bovenkwam. Een dieper weten.

Ik ben trots op hoe ik met fantastische hulp de uitvaart en alles wat daarbij kwam kijken helemaal naar eigen wens heb kunnen vormgeven. De rouwkaart zelf ontworpen. De uitvaart met muziek en foto’s en alle stappen geregisseerd. Zelf gesproken voor 500 mensen. De kist in de koffiekamer erbij. Geen rijtje met condoleren, maar ik “los rondlopend in de ruimte”, een erehaag. Het was doodeng maar het ging op mijn manier en ik heb het gedaan. Zoals ik voelde dat het moest gaan. Het bloemstuk is gemaakt van bloemen en planten uit eigen tuin en was werkelijk prachtig. Ik had het idee, de bloemist wist het te vertalen naar een natuurlijk kunststuk. 

Ook het grafmonument heb ik zelf ontworpen. Weer voelde ik hoe het moest worden. Op geen enkele begraafplaats staat zo’n prachtige steen. Het geeft mij troost dat ik ook hier mijn eigen gevoel mocht volgen. En weet zeker dat mijn man het heel mooi had gevonden.

Mijn beste vriendin heeft vlak na het overlijden van Frank een lange e-mail gestuurd aan mij. Met woorden van troost en steun. En de vraag of het mij zou helpen als ik zou terugschrijven. Inmiddels hebben we meer dan 300 pagina’s in ons gezamenlijke dagboek geschreven. We delen alles! Verdriet en herinneringen. Maar ook onzekerheden, dingen over onze ouders of kinderen, werk en onze eigen persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Het helpt mij om te schrijven! Omdat het daardoor vastligt en ook nog gedeeld is en dus niet vergeten of verloren kan raken. Vervolgens kunnen we er ook makkelijker over praten. Voordeel van schrijven is ook dat je zonder onderbreking je verhaal kunt vertellen.

Met mijn jongste zoon heb ik samen een monumentje in de tuin gemaakt. Het samen bedenken en maken van dit monumentje (een door mijzelf ontworpen tuincanvas foto’s van de natuur, zoals vlinders, maar ook een leeg strand en een brug die betekenis hebben). Verder een boeddha met een kaarsje en potten met schelpen en stenen. Een lantaarntje op zonne-energie gaat elke avond automatisch branden. Mijn zoontje heeft zelf vlinders met verf in mooie kleuren gespoten en we hebben er een houten hart bij gehangen. Het is prachtig om naar te kijken en geeft veel troost.

Met mijn oudste zoon hebben we alle toevalligheden besproken die achteraf in een ander licht misschien tekens zijn geweest. Ook nu hebben we af en toe het idee dat we een teken krijgen. Een klein vogeltje wat in de regen schuilt op het raamkozijn. Een veer die plots voor je voeten ligt. Muziek wat opeens speelt. We kijken alle drie spiritueel naar dingen, veel meer dan vroeger. Ook dat geeft ons hoop en een houvast. 

De laatste tijd heb ik veel zelf ontworpen kaarten verstuurd met een dierbare foto en persoonlijke tekst of bijvoorbeeld een gezamenlijke herinnering. En dankwoorden voor de vriendschap of steun!

Voor mijzelf en de kinderen ga ik een fotoalbum maken, waarbij ik ga opschrijven waar, wanneer en met wie mijn man op de foto staat, en waarom de foto belangrijk is. Zodat de verhalen over zijn leven bewaard blijven nu hij ze zelf niet meer kan vertellen.

De kleding van mijn man heeft tot ruim 6 maanden na zijn overlijden in de kast gehangen. Vervolgens besloot ik dat de kleding weg mocht. Het grootste deel is naar de kledingbank gedaan. Ik wist dat hij graag gewild zou hebben dat een ander die het niet zou kunnen betalen de kleding zou kunnen dragen. Een aantal dierbare kledingstukken (wij kochten op vakantie en weekendjes weg altijd kleding met en voor elkaar; dus kledingstukken gaven ons de herinnering aan die leuke momenten) heb ik bewaard. Met twee goede vriendinnen gaan wij daar samen een vergeet-mij-nietjes plaid van maken. Een soort patchwork dekentje. Ik kies welk stukje van de stof erin mag en op welke plek het komt, zij knippen het en zetten het in elkaar voor mij.

We zijn nog steeds intens verdrietig en we missen de herinneringen die we nog zouden maken. Maar tegelijkertijd zijn wij dankbaar voor alle mooie momenten die we samen mochten meemaken. Het is lastig om ons niet gevraagde nieuwe leven in te richten en de toekomst die is weggevallen opnieuw vorm te geven. Maar alle dingen die we gedaan hebben en doen, zijn kleine stapjes. En ik doe het niet zoals het hoort of zoals wordt verwacht, ik doe het zoals het voelt.

Memories are the best souvenirs. Door herinneringen tastbaar te maken, kunnen we ze niet vergeten!

Onafscheidelijk nooit alleen
Altijd samen altijd één
♡ 

Simone, mei 2020