Assertiviteit en grenzen stellen vergroot je met bewustwording van je persoonlijke grondrechten. Onderstaand voorbeeld maakt duidelijk wat er gebeurt als je niet je persoonlijke grondrechten toepast.
Een vrouw vertelde mij het volgende. Op het werk werd een planning gemaakt. Er hing een grote sheet op de muur. Met een post-it kon iedereen aangeven waar hij/zij de komende tijd aan wilde werken en hoeveel prioriteit dat project zou hebben. Zij hing ook een post-it op. Een collega haalde later haar post-it weg en hing zijn post-it ervoor in de plaats met de mededeling dat zijn project veel belangrijker was dan de hare.
Hoe een nette dame-reactie assertiviteit in de weg staat
Haar reactie was dat ze het liet gebeuren, al was ze het er helemaal niet mee eens. Maar het was het conflict niet waard. En ze bedacht dat hij dat dan wel mocht vinden, maar zij ging toch aan haar project werken. Een interessante vraag is dan: Wat zou ze doen als die laatste mogelijkheid er niet zou zijn?
Ze had kunnen zeggen dat ze het er niet mee eens was en haar post-it kunnen terughangen. Ze had kunnen gaan staan voor haar mening en wensen. Ze had zijn post-it op een andere plek kunnen gaan plakken.
Maar haar aangeleerde strategie was dus om te zwijgen (een nette dame-reactie) en het gesprek over wat er gebeurde niet aan te gaan. Terwijl op dat moment haar persoonlijke grondrechten (hier kom ik zo op terug) bruut terzijde werd geschoven.
Wat is het effect van een mentale blauwdruk?
Ik laat nu even buiten beschouwing of haar reactie wel of niet zinvol was. Het is nu heel eenvoudig om te denken: “Maar dat pik je toch niet? Dat zeg je toch gewoon!”
Hoe zij, jij en ik reageren op situaties hangt helemaal af van onze levenservaringen (mentale blauwdruk) af. Dus ook of zij blijft staan voor haar mening. Heeft zij in het verleden ervaren of het zin heeft, ze het recht heeft of het waard is om voor zichzelf op te komen? Weet hoe ze een dergelijke situatie moet aanpakken? Wat is altijd haar aangeleerde (overlevings)strategie geweest om met bepaalde situaties om te gaan?
Wat heb jij nodig voor meer assertiviteit?
Ken jij je persoonlijke grondrechten?
Iedereen heeft persoonlijke grondrechten. Ook jij hebt het recht om onder andere met respect behandeld te worden, om je mening en gevoelens te uiten, voor jezelf op te komen, of van mening te veranderen. Hieronder staan jouw persoonlijke grondrechten.
Bovenstaande voorbeeld laat de werking van een mentale blauwdruk op het al dan niet toepassen van persoonlijke grondrechten zien. Het is niet zo eenvoudig om die persoonlijke grondrechten te verdedigen. Want er spelen een aantal aspecten een rol.
Hoe is jouw gevoel van eigenwaarde?
Jouw gevoel van eigenwaarde bepaalt of jij vindt dat ook jij persoonlijke grondrechten hebt. Of het al dan niet vanzelfsprekend voor jou is om je te uiten, aan te geven of je iets wel of niet wilt. Dat je voor jezelf opkomt. Dit is een belangrijke, misschien wel de belangrijkste stap. Door deze mentale blauwdruk reageer je passief of actief op situaties. Het geeft je de innerlijke overtuiging en daarmee de motivatie en kracht om te besluiten om zaken al dan niet meer te accepteren wat je voorheen wel accepteerde. Oftewel: mag jij voor je persoonlijke grondrechten gaan staan?
Heb je vaardigheden voor assertiviteit geoefend?
Maar dan ben je er nog niet. Want heb je wel de juiste vaardigheden om deze persoonlijke grondrechten te verdedigen? Heb je ooit geleerd hoe je voor jezelf moet opkomen? En wat doe je als je iemand tegenover je hebt staan die zeer bedreven is in het al dan niet bewust terzijde schuiven van jouw grondrechten? Oftewel: beheers jij de benodigde assertieve vaardigheden?
Hoe gaat jouw omgeving om met assertiviteit?
Een ander niet te miskennen aspect is je omgeving. Verkeer(de) jij je in een of meerdere omgevingen die het respecteren van jouw en andermans persoonlijke grondrechten als vanzelfsprekend was? Of verkeer(de) jij juist in een omgeving die keer op keer niet rekening houdt met jouw gevoelens en jouw wensen? Wat is het effect van jouw omgeving op jou? Hoe zal jouw omgeving gaan reageren als jij besluit gebruik te gaan maken van jouw persoonlijke grondrechten. Oftewel: bevind jij je in ondersteunende omgeving?
Inzicht en bewustwording gaan je helpen
Maar je dient ook de situaties te gaan herkennen wanneer je persoonlijke grondrechten wel of niet worden gerespecteerd. Wat doet dit met jou? Hoe is je automatische reactie? Wat wil je wel of niet? En vervolgens maak je een keuze hoe je gaat reageren.
Inzicht in deze genoemde factoren gaat jou helpen om je persoonlijke grondrechten te gaan naleven. Ze geven jou een basis om in balans met jezelf en je omgeving om te gaan. Het helpt je omgaan met de uitdagende interacties met de mensen in je leven, zowel prive als op je werk en elders.
Het naleven van je persoonlijke grondrechten zal jouw gevoel van eigenwaarde vergroten, je meer zelfvertrouwen geven en jouw innerlijke kracht versterken. Leef je eigen leven!
