Rouw tijdens de feestdagen. Hoe ga je daar dan mee om? De feestdagen, en dan vooral kerst en oud en nieuw, zijn van die confronterende dagen, waarin je extra beseft dat je geliefde er niet meer is. En ook nooit meer zal komen.
Mijn eerste oud en nieuw als weduwe
Ik kan mij nog herinneren dat de eerste oud en nieuw echt vreselijk was. Ik was wel bij een lieve vriendin. Maar om een uurtje of elf ‘s avonds had ik veel behoefte om alleen te zijn. Het voelde alsof ik mijn man in het oude jaar achterliet en ik verder ging met mijn leven in het nieuwe jaar. Het was echt een vreemd gevoel met allerlei tegenstrijdige emtoies. De jaarwisseling lag ik in bed. Ik wilde alleen maar de volgende dag weer opnieuw opstaan. Nieuwe dag, nieuwe ronde en nieuwe kansen.
Maar ook als je bij anderen bent met oud en nieuw en je er wel plezier in hebt, kan het erg confronterend zijn dat jij daar bent zonder je partner. Op het moment van klokslag om 24.00 uur sta je er toch ongemakkelijk bij als de stelletjes elkaar als eerste omarmen en elkaar veel geluk toewensen. Totdat er iemand naar jou toe komt. Ik moest echt mijn best doen om dit niet de afknapper van de avond te laten worden en mijn hele avond erdoor te laten verpesten.
Waarom is rouw tijdens de feestdagen extra pijnlijk?
Normaal gesproken is het bij velen de vraag: Wat doen we met de feestdagen? Hoe vieren we kerst en oud en nieuw? Thuis of elders? Waar anderen dat samen beslissen heb jij dat nu alleen te beslissen.
Eventueel met je kinderen. Als je kinderen nog thuis wonen overleg je met hen waar zij behoefte aan hebben en wat zij willen. Uitwonende kinderen hebben vaak ook nog een schoonfamilie waar ook rekening mee gehouden wordt.
En dan kan het zomaar zijn dat je op een kerstdag of met oud en nieuw alleen zit. En niet alleen weduwen ervaren dit probleem. Alle mensen die om wat voor reden dan ook alleen zijn lopen hier tegen aan.
En als je dan op de radio en tv ook nog eens gebombardeerd wordt met de gezellige kerstliedjes en happy family reclames is de zout in de wonde wel heel erg pijnlijk. Vooral de Dela reclame hakt er nog steeds flink in.
En natuurlijk gun je iedereen zijn gelukkige momenten, maar er kan wel een steek van jaloezie door je heen gaan als je op social media de familiefoto’s van anderen ziet.
Omgaan met je rouw-emoties
Je kunt niet de pijn van het gemis wegnemen. Het is er en het mag er zijn. Je mag erom huilen. Schenk er aandacht aan. Het is als een bal die boven water komt drijven. Steek je veel energie in het onderdrukken en dat is dan continu nodig? Of laat je de bal opkomen en wegdrijven? De emotie is dan uit je ‘systeem’, zoals ik dat altijd noem.
Focus op rouw en verdriet of toch ook op het mooie?
Maar afhankelijk van hoe jij de feestdagen of de hele periode wilt ervaren heb je de keuze of je je focus vooral op de rouw, het gemis en verdriet blijft houden of dat je je aandacht ook aan andere mooie momenten van dat moment steekt.
Je kunt je stemming beïnvloeden. Dat beschrijf ik ook in mijn boek Survivalgids voor weduwen. Alleen al door te gaan bewegen beïnvloedt je je stemming. Al doe je maar de was of ga je stofzuigen. Zet muziek op waar je normaal vrolijk of actief van wordt. Maar blijf niet stilzitten en ga iets doen! Door je stemming te beïnvloeden, geef je een andere draai aan je dag. En dat bepaalt met welk gevoel over de dag je ‘s avonds weer in je bed stapt. En dat heeft weer effect op jouw gevoel en vertrouwen voor de toekomst.
Het mooiste aan herinneringen is dat niemand ze van je af kan pakken.
SASHA toepassen
Sasha staat voor sublimatie, altruïsme, suppressie, humor, anticiperen.
Sublimatie: Hoe wil je uiting geven aan je pijn en verdriet? Je kunt het van je afschrijven, tekenen, verven, iets anders creatiefs. Je kunt gaan bewegen, dansen in de woonkamer, wandelen, fietsen, hardlopen. Foto’s uitzoeken, een herinneringsalbum maken. Kies iets wat voor jou werkt.
Altruisme: Kun je iets voor een ander betekenen? Misschien zit er iemand bij jou in de buurt alleen waar je bij op bezoek kan. Er zijn vrijwilligersorganisaties die juist met kerst heel goed handjes kunnen gebruiken.
Suppressie: Ga je afleiding zoeken? Alleen maar blijven stilstaan bij je verdriet is vermoeiend en je weet zeker dat je geen leuke dag hebt. Door naast het stilstaan bij het verdriet ook afleiding te zoeken, geef je jezelf een adempauze en ben je actief om ook mooie momenten te verzamelen in je huidige leven.
Humor: Gun je jezelf momenten om te lachen? Lachen ontlaadt. Het zorgt voor happy-stofjes in je lichaam. De spierspanning wordt minder. Het is gewoon fijn om te lachen. Het is een adempauze. En zwarte humor mag ook. Wanneer heb je voor het laatst gelachen? Blijf dat doen.
Anticiperen: Bereid je jezelf voor op de moeilijke momenten? Je kunt bijvoorbeeld stilstaan bij je geliefde. Een kaarsje branden, iets liefs schrijven, hardop praten tegen je geliefde kan ook. Velen vinden dat erg prettig. Ze hebben op dat moment even het gevoel dat hij of zij bij hun is. Of ze gaan naar het graf of de urn.
Maak het jezelf gemakkelijk
Zelfs al er maar een klein gezelschap is, maak het jezelf gemakkelijk. Niemand verwacht van jou dat je een compleet kerstdiner van 5 gangen op tafel tovert.
Je kunt gasten vragen om allemaal zelf iets mee te nemen. Gourmet en fondue scheelt veel koken. Je kunt laten bezorgen. Er zijn ook veel kant en klare producten waardoor het eten een fluitje van een cent wordt. Je kunt het ook bij kleine hapjes laten. Wie zegt dat het een uitgebreid diner moet zijn.
Tips van weduwen
Ik heb weduwen de vraag uitgezet wat doen jullie tijdens de feestdagen en de donkere maanden?
De volgende tips kwamen voorbij. Ze zijn al eerder genoemd, maar hier nog een korte opsomming.
- Sfeer in huis, het gezellig maken, kaarsjes aan
- Jezelf verwennen met een dekentje op de bank
- Een genietmoment creëren met thee, boek en iets lekkers
- Samen met de kinderen iets leuks doen
- Eerst naar de urnentuin of begraafplaats
- Fotos uitzoeken en een album maken
- Het gezelschap van anderen opzoeken
- Blijven bewegen
- Maar ook bewust stilstaan bij het verdriet en even lekker huilen, want dat lucht op.
- Het belangrijkste is om dicht bij jezelf te blijven in wat je aankan en waar je blij van wordt.
En wat betreft de reclames? Minder tv kijken of het geluid uit tijdens de reclames.
Heel veel verdriet.b.v.kerstwensen van mensen die Jan herinneren als gezellig en lief persoon die er altijd was samen met mij.????????❤????Maria
De feestdagen zijn van die dagen dat je je extra bewust bent van je verlies en gemis. Koester je herinneringen. Ze zijn zo waardevol. Lees eventueel mijn blog over SASHA.
https://marritvanexel.nl/veerkracht/leven-zingeving/veerkrachtig-bij-rouw-en-tegenslag-sasha/